Bazı filmler vardır; insanın hayatından geçer, geçerken de derin izler bırakır. “Gözleri Tamamen Açık, Eyes Wide Open” içinse durum benim açımdan biraz daha karışık. Film mi benim hayatımdan geçti, yoksa ben mi filmin hikâyesinin ve karakterlerinin içinden geçtim bilemiyorum.
stonewall
Tanıdığım herkesin mutlaka izlemesini istediğim filmlerden bir tanesi Eyes Wide Open. Haim Tabakman’ın ilk uzun metraj filmi. İlk gösterimini 2009’da Cannes Film Festivali’nde yapmış. Sonrasında ise birçok festivalden ödüllerle dönmüş. 29. İstanbul Film Festivali’nde de gösterilen filmin aldığı bazı ödüller ise şöyle: İsrail film akademisi, En İyi Kostüm ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu; 2009 Flanders, En İyi Yabancı Film, 2009 Ghent Büyük Ödülü…
Yönetmenin ele aldığı konu ve dokunduğu topluluk açısından bakılınca oldukça cesur olduğu söylenebilir. Kudüs’de aşırı tutucu Ortodoks Yahudi cemaatinin içinde filizlenmeye çalışan bir aşk hikâyesini anlatıyor Haim Tabakman. Filmin kahramanları ise evli ve dört çocuk babası Aaron (Zohar Strauss) ile genç ve yakışıklı din okulu öğrencisi Ezri (Ran Danker). Aaron dinine ve ailesine bağlı, içinde bulunduğu cemaat tarafından sevilen ve saygı duyulan bir adamdır. Dini inançları gereği insanlara yardım etmek ve onlara doğru yolu göstermek için yaşadığına inanmaktadır. Yaşadıkları küçük mahallede bir kasap dükkânı vardır. Bir gün kalacak yeri olmayan ve iş arayan Ezri, Aaron’un dükkânından içeriye girer ve hayat o andan sonra farklı akmaya başlar. Kasap dükkânının üst katındaki küçük odada yaşamaya başlayan Ezri ile Aaron arasında artık durdurulması imkansız bir aşk yaşanmaya başlar. Aslında bana göre filmin en önemli mesajı “en büyük tutsaklığın arzularımız” olduğudur. Yıllardır tartışılan “Eşcinsellik doğuştan mı, yoksa sonradan mı olma?” sorusuna da bir cevap veriyor. Aaron, Ezri’yi görür görmez mi anlar içindeki duyguları, yoksa içinde bulunduğu toplum ve din baskısı yüzünden içinde mi kalmıştır o duygular? Sadece o dışa vurumu tetikleyecek derecede güçlü bir etken yoktu hayatında. İşte Ezri o duyguları ortaya çıkarttı denebilir.
Aaron bir yandan ailesinin diğer yandan içinde bulunduğu cemaatin yarattığı baskıyı hisseder. Aslında hepsinden önemlisi en büyük baskıyı bizzat kendisinden görmektedir. İnançları ona engel olmaktadır. Ama kim ne derse desin -ki bende böyle düşünüyorum- aşk yaşadığımız evrendeki en güçlü ve karşı konulmaz duygulardan biridir. Ferhat dağları bunun için delmedi mi? Şaka bir yana Aaron’un, Ezri’ye karşı hissettikleri yüzünden her şeyini kaybetmeyi nasıl göze aldığına tanıklık ediyoruz Eyes Wide Open’da.
Filmin ritmi o kadar olağan ki izlerken gerçekten kendinizi filmin içinde hissediyorsunuz. Ne çok hızlı ne de çok yavaş gelişiyor olaylar. Gerçek zamanlı çekilmiş sanki. Bir anda hayatınızın bir parçası oluyor. Bitmesin istiyorsunuz. Oyunculuklar o kadar başarılı ki bakışlardan, oyuncuların beden dillerinden her şeyi anlıyorsunuz zaten.
Yönetmenin oyuncu yönetimi konusundaki başarısına hayran kalmamak mümkün değil. Senaryo ise fazlasıyla yerli yerinde, yani az laf çok iş yapmışlar. Senaryo derslerinde hep söylenen bir laf vardır. Sinema anlatmaz, gösterir denir. Sinema görsel bir sanattır. İşte bu filmde bence bu başarılmış.
Filmin akışı içinde Aaron’un ailesinden uzaklaşmasını, yaşadıkları mahallede bu yasak aşkın fark edilişini, karısının sergilediği duruşu ve yaşadıkları cemaatin olayları fark edip nasıl müdahalede bulunduklarını izlerken kendinizi o evin, o dükkânın içinde buluyorsunuz. Aaron’un kendini bulma yolculuğu olarak da nitelendirebileceğimiz filmde Aaron’un gerçekten kendisi olabildiği anlarda gözlerindeki ışığı fark edebiliyorsunuz. O küçük odada yaşadıkları dinsel bir ayine dönüşen cinsellikleri içinizde bir şeylerin kıpırdamasına yol açacak. Peki, aslında bir yerden tanıdık gelen ama kahramanları değişen bu hikâye nasıl mı bitiyor? Orasını söylersem ayıp etmiş olurum. Arşivde bulunması ve mutlaka görülmesi gereken bir başyapıt Eyes Wide Open. İzleyince anlayacaksınız. Aşkla kalın…
