Lezbiyenler kadın değildir! (mi)? “Monique Wittig – Straight Düşünce”

Kendimi lezbiyen olarak tanımlamaya başladıktan sonra elime aldığım eserlerden biri Monique Wittig’in bu kitabı. Peki, kimdir Monique Wittig? Fransa’da, Kadın Özgürlük hareketinin kurucularından, çalışmalarında toplumsal cinsiyete ve feminizme eleştirel bir bakış açısı getiren lezbiyen yazar. Fransa’nın 70li yıllarında radikal lezbiyen ve feminist hareketinde adından sıkça söz ettiren bir isim olarak karşımıza çıkıyor Wittig.  Adından da anlaşılacağı üzere, ‘straight’ yani heteroseksüel düşünce yapısını irdelemiş bu eserinde.

Wittig’e göre cinsiyet kategorisi, toplumu heteroseksüel olarak kuran siyasal bir kategoridir ve bunu doğalmış gibi gösterir.  Bu kategori köleliği emreder. Cinsiyeti yaratan baskıdır; ezen ve ezilen cinsiyetler vardır. Kadınlara ise türü üretme zorunluluğu verilmiştir.

Eğer erkek ve kadın doğal bir kategori olarak görülürse, tarih de doğallaştırılır ve değişim imkansızdır der Wittig. Kadınlar kendine dayatılan ‘kadın’ tanımından kendini soyutlamak zorundadır. Bu soyutlama ise ‘kadın’ı bertaraf etmek değildir. Soyutlanmak istenen kadınlık öznesi ekonomik, politik ve ideolojik olarak erkeğe bağlı olan kadınlıktır yani lezbiyenler ‘lezbiyen’dir; erkeklerin ‘dişil’ hali yani ‘kadın’ değildir. Kadın, erkeklerle ilişkisi halinde gerçekliğe dönüşür ve lezbiyenler bu kategoriye dahil olmaz. Kadın oldukları için değil kadın olmadıkları için ezilirler. Lezbiyenler erkeklerin doğal bir hizmetçileri olmadığının kanıtıdır.

Cinsiyeti kategorize etmek kadını ‘öteki’ ve ‘farklı’ kılar. ‘Kadın’ heteroseksüel sistemde anlamlıdır. Bu yüzden lezbiyenler kadın değildir der Wittig. Politik olarak cinsiyet kategorisinin dışında kalırlar. Ne kadar kişi varsa dünya üzerinde, o kadar da cinsiyet vardır der ki burada post yapısalcı kuir teorisyenlerinin arasında kendine yer açtığını da söyleyebiliriz.

Eşcinsellikten bahsedilmeye başlanınca ‘heteroseksüellik’ kavramı ortaya çıkmıştır yani kendiliğinden var olan, doğal kabul edilen bir kavramın ‘heteroseksüelliğin’ eşcinsellikten bahsedilmeyene kadar adı bile geçmemiştir. Toplumsal norm ve bir sözleşme olarak çoktan kabul edilmiştir heteroseksüellik.

Heteroseksist bakış açısına göre baskılanan bir yaratık olan kadının; baskılanan başka bir yaratığa, yani başka bir kadına yönelik arzusu anlaşılmazdır. Bir kadının başka bir kadına olan arzusu, kadına varlığını veren ‘sahipler’ olmadan nasıl var olabilir? Bu bakış açısının silahı ise lezbiyenliği inkâr etme, kendine mal etme (sevişen iki kadının erkekler için göz seyirliğine dönüşmesi gibi) ya da alay etmedir. ‘Arzu’ kavramı heteroseksüelleştirilmiştir, özgürleşmeli ve norma karşı direnmelidir.

Eğer Judith Butler gibi kuir flozofları okumaktan zevk alıyorsanız ve kuir teorisini daha fazla özümsemek istiyorsanız ‘straight düşünce’ kitaplığınızda mutlaka yer alması gereken bir eser.

Hazırlayan: unicorn09

KAYNAK: ‘Straight Düşünce’   Yazar: Monique Wittig   Sel yayıncılık, 2013.

12. SAYI

HOMOJENOku

İndir

1 Trackbacks & Pingbacks

  1. 12. SAYI – HOMOJEN

Comments are closed.