Parlak ışıklar, parlak elbiseler ve göz kamaştırıcı gülümsemeler her güzellik yarışmasının bir özelliğidir ancak Samoa’nın Bayan Fa’afafine isimli yarışması, adadaki üçüncü cinsiyet geleneğinin yıllık bir kutlaması olarak fark yaratan bir yarışmadır.
Hazırlayan ve Çeviren: Pelin Güloğlu
Velda Collins, “Fa’afafin olarak doğduğuma inanıyorum, başlangıçta erkek olarak doğdum, kadınsı yönüm çok daha güçlü” diyor.
Kendisini “Bir erkeğin bedeninde sıkışıp kalmış bir kadın” olarak tanımlıyor ve ekliyor. “Dünyadaki lezbiyen ve gay topluluğundan farklıyız, kendi kimliğimiz var.”
Fa’afafine, nesiller boyunca Samoa kültürünün kabul edilen bir parçası olmasına rağmen, ailesi onu asla kabul etmediği için yaşamının zorlaştığını söylüyor. En büyük korkusu ise kimliğinin hayattaki tüm kapılarını kapatması.
“Mrs. Fa’afafine 2007’ye katılmak, hayatımın “en özgürleştirici deneyimlerinden” biri oldu”
Velda Collins, yarışmayı kazanmak adına yarışmaya devam etti ve bugünlerde yarışmanın organizatörlerinden biri.
Fa’afafin geleneği
- Yüzyılın başlarına kadar uzanan bu terim “bir kadın yolunda” anlamına gelmektedir.
- Bu, erkek ve dişi cinsiyet ikili kalıplarına uymayanları kapsar.
- Bazı fa’afafinler hayatlarını kadın olarak yaşarlar, bazıları ise belirli kadınsı özelliklere sahip insanlar olarak yaşamayı seçebilir.
- Fa’afafin olmak, bir insanın eşcinsel olduğu anlamına gelmez, onlar kendilerini üçüncü bir cinsiyet olarak görürler.
- Samoa’nın 190.000 nüfusunun yaklaşık% 1-5’i fa’afafin olarak tanımlanmaktadır.
Mrs.Fa’afafine yarışması, bu yıl 10. yıldönümünü kutladı ve her yaştan çeşitli ülkelerden dokuz katılımcı binlerce güçlü kalabalığın önünde toplanacak.
Yarışmayı organize eden Samoa Fa’afafin Derneği (SFA), topluluk çalışmalarında sponsor olmaktadır; aynı zamanda çeşitli insan hakları konularında farkındalık yaratmaya, özellikle de eşcinselliği yasaklayan Samoa yasalarının önüne geçilmesi için çalışmaktadır.
53 yaşında bir SFA kurucusu olan Ymania Brown, kendisini “üç yaşından beri bir kız” olarak tanımladığını ve “anaokul zamanlarımda bu durumun bir eziyet olduğunu” hatırlıyorum diyor.
Fakat fa’afafin olmanın gay olmakla aynı şey olmadığını söylüyor.
“Kültürel deyimleri Batı kalıplarına uydurmaya çalıştığınızda, sonunda ne yaptığınıza en yakın uyumu bulmaya çalışıyor” diyor.
“Tüm stigma ve olumsuz çağrışımlardan ötürü bazen başı çekmek çok acı vericidir” diyor.
Annesi kimliğini kabul etmiş fakat babası direnmiş.
“Hiçbir ebeveyn, çocuğunu istemiyor, ancak kaybedilen bir savaş olduğunu gördüklerinde genelde onu kabulleniyorlar.”
Haziran ayında ulusal bir gazete, ön sayfasında Jeanine Tuivaiki cesedinin sansürsüz görüntüsünü, muhtemelen intihar edilerek ölü olarak bulunan bir fa’afafini bir kilisede yayınlayarak öfkeye neden oldu.
Başbakan, ön sayfada “dehşete düştüğünü” söyledi ; buna karşılık SFA , “Tuivaiki’nin sahip olduğu son onur ve insansı soydu” dedi.
Gazete özür diledi, ancak SFA, bunun fa’afafinin “gayri-gay kanunları” mevcutken, “asla Samoa vatandaşlarının özgür ve eşit vasıflarına sahip olamayacağının” bir göstergesi olduğunu söyledi.
Ancak Ymania, olumlu şekilde “kabul edilmeye yakın bir değişim” gördüğünü söyledi.
“İlkokulda oyun oynayan ve fa’afafin olarak halk arasında konuşan çocuklar görüyorsunuz” diye ekledi.
Muhafazakâr kiliselere katılan birçok insan “büyüyor ve çocuk sahibi oluyor, bazen fa’afafin oluyor ve böylelikle onlara karşı nasıl ayrımcılığa gidebilir?” diye soruyor.
Ymania’nın kendisi iki çocuk annesidir.
“Anne olarak çocuğumun doğum belgesinde adımı ilk gördüğümde, odayı terk ettim” dedi. “Çocuğumun doğum belgesinde anne olarak görünüyor olmaktan daha güzel bir duygu olamaz” diye de ekledi.
Ayrıca, Ymania ve SFA’nın Samoa’da daha büyük LGBTİ+ hakları için mücadele etmesinin nedenlerinden biri de çocuklardı.”Çocuklarımdan birinin fa’afafin olduğu ya da fa’afafinlerin çocukları olduğu takdirde – sadece Samoa’dan ziyade – onları hoşgörülü bir dünyada büyütmek istiyorum” dedi.
“Muhtemelen hayatımda olmayacak ama bu dünyayı fa’afafinler de dahil olmak üzere dünyadaki her vatandaş için bulduğumdan daha iyi bırakmaya çalışmak zorundayım.”
Kaynak: BBC
9. SAYI
